Doelen
-
Je kent de begrippen reactiesnelheid en reactietijd.
- Je kunt het verband tussen reactietijd en reactiesnelheid uitleggen.
- Je kunt bepalen wanneer een reactie stopt.


Reactietijd en Reactiesnelheid
In de scheikunde bestuderen we chemische reacties. Soms gaan die reacties heel snel en soms duren ze heel lang. Een explosie vindt plaats in enkele milliseconden, een verbranding kan seconden, minuten of uren duren. En het roesten van een hek duurt soms jaren. Als een reactie kort duurt is er een hoge reactiesnelheid. Als een reactie lang duurt is er een lage reactiesnelheid. Je kunt de reactiesnelheid niet meten, je kunt wel de reactie tijd meten.
Een reactie kun je herkennen aan reactieverschijnselen. Soms zijn deze erg duidelijk, bijvoorbeeld bij een verbranding. Je ziet dan een vlam en je voelt warmte. Als waterstof verbrand hoor je een korte knal of een plofje. Maar bij het roesten van een hek kun je niet duidelijk zien of er een reactie plaats vindt. Wel kun je zien dat de stof ijzer verandert in roest. Je ziet dat de stofeigenschappen van de stoffen veranderen. IJzer, grijs glimmend verandert in roest, oranje en dof. Als je ziet dat de stofeigenschappen niet meer veranderen is de reactie afgelopen.
Demo
We verbranden 2 stukken papier. Het ene stuk is een dag eerder natgemaakt. Het andere stuk is nooit nat geweest. We meten de reactietijden van beide stukken. We noteren telkens de tijd bij een bepaalde afstand in een tabel. We maken een grafiek van de tabel waarin we de brandafstand tegen de tijd aflezen. Op de x-as zetten we de tijd, op de y-as de brandafstand.
1
Wat geeft de reactietijd aan?
2
Kun je de reactietijd meten?
3
Kun je de reactiesnelheid meten?
4
Welk instrument kun je gebruiken om de reactietijd te meten?
5
Bekijk de proef met de lucifers in de paragraaf "Experimenten" van het hoofdstuk "Veilig experimenten doen". Bij welke lucifers is de reactietijd het kleinst?
6
Bij welke lucifers is de reactiesnelheid het kleinst?
7
Wat is het verband tussen reactiesnelheid en reactietijd?
8
Geef twee voorbeelden van reacties met een reactietijd van enkele uren.
9
Geef twee voorbeelden van reacties met een reactietijd van enkele seconden.
10
Geef twee voorbeelden van reacties met een reactietijd van enkele jaren.