Doelen
- Je kent het verschil tussen een zuivere stof en een mengsel
- Je kunt met een proef uitzoeken of iets een zuivere stof of een mengsel is
- Je kent het verschil tussen een smeltpunt en een smelttraject.
- Je kent het verschil tussen een kookpunt en een kooktraject.
Mengsels
In de vorige paragraaf heb e geleerd dat alles uit stoffen bestaat. We maken onderscheid tussen materialen die uit 1 stof bestaan en materialen die uit 2 of meer stoffen bestaan. We noemen dit zuivere stoffen en mengsels. Zuivere stoffen bestaan uit 1 stof. Ze hebben dan ook maar 1 soort molecuul. Mengsels bestaan uit 2 of meer zuivere stoffen en hebben 2 of meer soorten moleculen. Je kunt de moleculen zelf natuurlijk niet zien. Zelfs met een microscoop kun je de moleculen niet zien. In de video hiernaast kun je zien hoe ver je moet inzoomen om een molecuul te zien.
Toch weten we dat er materialen zijn die uit meerdere zuivere stoffen bestaan. De stofeigenschappen van die zuivere stoffen worden gecombineerd. Denk maar eens aan het volgen van een recept. Je voegt ingrediënten toe die ieder een andere smaak en een andere structuur hebben om uiteindelijk het gerecht zo te maken dat je het lekker vindt. Je maakt een mengsel en je combineert de stofeigenschappen tot je krijgt wat je wilt.
Kooktraject
Doordat de stofeigenschappen gecombineerd worden in een mengsel kunnen we uitzoeken of we een zuivere stof of een mengsel hebben. Zuivere stoffen hebben een smeltpunt en een kookpunt. Zo heeft alcohol bijvoorbeeld een kookpunt van 78 graden Celsius. Water heeft een kookpunt van 100 graden Celsius. Tijdens het koken de is de stof altijd precies de temperatuur van het kookpunt.
Als we water en alcohol mengen krijgen we een vloeistof die kookt van 78 tot 100 graden Celsius. Dit noemen we een kooktraject in plaats van een kookpunt. Wanneer je deze vloeistof verwarmt zal deze tot 78 graden opwarmen en dan gaan koken terwijl de temperatuur oploopt tot 100 graden. Bij 100 graden is alle stof verdampt en kan de temperatuur weer verder oplopen.
Tijdens faseovergangen van zuivere stoffen veranderd de temperatuur niet. Bij mengsels wel.
Uit hoeveel stoffen bestaat een mengsel?
Uit hoeveel stoffen bestaat een zuivere stof?
Zijn er meer zuivere stoffen of zijn er meer mengsels? Leg uit waarom je dat denkt.
Zoek op internet een recept voor pindakaas. Is pindakaas een zuivere stof?
Verandert de temperatuur tijdens het stollen van een zuivere stof?
Veranderd de temperatuur tijdens het koken van een mengsel?
Maak een schematische tekening van de moleculen van een mengsel met 3 verschillende stoffen.
Je gaat de stof lood verwarmen tot deze smelt. Na 4 minuten is het lood begonnen met smelten en na 6 minuten is al het lood vloeibaar. Iedere 30 seconde wordt de temperatuur gemeten. Teken de grafiek die je verwacht.
Een onbekende stof koelt af volgens deze grafiek. Gaat het hier om een zuivere stof of om een mengsel? Leg uit waarom.
Om welke stof(fen) gaat het bij de vorige vraag? Gebruik je BINAS.
Maak foto's van 2 zuivere stoffen.
Maak ook foto's van 2 mengsels.